Bezpieczny Bank nr 3 (76) 2019, s. 54-74
https://doi.org/10.26354/bb.3.3.76.2019
Krzysztof Kalicki
ORCID: 0000-0003-3111-9461
profesor Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie, Katedra bankowości, Ubezpieczeń i Ryzyka
Aleksandra Górska
radca prawny, Deutsche Bank Polska
Rynek walutowy a oprocentowanie kredytów mieszkaniowych w walutach obcych
Functioning of the contemporary Foreign Exchange Market and its impact on the lending market in Poland
Streszczenie
Celem opracowania jest analiza procesów ustalania kursu na rynku walutowym w kontekście ingerencji Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz sądów powszechnych w treść umów o udzielenie kredytów denominowanych lub indeksowanych do walut obcych. W szczególności dokonano analizy, czy średni kurs waluty – obowiązujący w danej chwili – może być uznany za korzystniejszy lub mniej korzystny dla jednej ze stron. Na tle tego dylematu rozważana jest ponadto racjonalność wyposażania konsumenta w narzędzia do weryfikowania sposobu ustalania kursu średniego przez dany bank w warunkach transparentnego i efektywnego rynku walutowego, z uwzględnieniem wiedzy i kompetencji klienta oraz – czy taka weryfikacja jest potrzebna ex post. Wyniki dowodzą, że kursy te różnią się marginalnie i mają charakter losowy. Wnioski prowadzą do stwierdzenia, że najważniejsze jest przestrzeganie zasad konkurencji rynkowej, co naturalnie eliminuje wszelkiego rodzaju odstępstwa od powszechnie przyjętej praktyki. Ta refleksja powinna towarzyszyć dyskusji na temat abuzywności i jej nadmiernego używania w interesie jednej ze stron bez uwzględniania skutków o szerszym charakterze.
Słowa kluczowe: rynek walutowy, kredyty denominowane w walutach obcych, kredyty indeksowane do walut obcych, średni kurs walutowy, kurs kupna, kurs sprzedaż, spread
Abstract
The purpose of this material is an analysis of the processes of fixing the FX rate on the FX market in the context of the interference of the Polish Consumer Protection Authority and the courts in the content of mortgage loan contracts denominated or indexed in foreign currency. In particular, it was analyzed whether the average currency rate – binding in a particular moment – may be deemed to be more or less beneficial for any party. Empiric research confirms that in the conditions of contemporary market economy and effective FX market, it is neither possible nor beneficial to influence the FX rate for the benefit of any market participant. The conclusions are that the most important thing is to protect the rules of market competition in which all deviations from commonly accepted practice are naturally eliminated. This reflection should be always made during discussions on abusiveness questions and its excessive use for the benefit of one of the parties, in order not to forget about more general approach with respect to the consequences.
Key words: Currency market, foreign exchange market, FX market, loans denominated in foreign currency, loans indexed to foreign currency, average FX rate, bid rate, ask rate, spread
JEL: E4, E5, G1, G2
Bibliografia:
Bailliu J., What Drives Movements in Exchange Rates? Bank of Canada Review, Autumn 2015 s. 2-37.
Chrabonszczewska E., Kalicki K. Teoria i polityka kursu walutowego, SGH, ISBN:83-86689-41-2, Warszawa, 1996
Doman M., Doman R., Dynamika zależności na globalnym rynku finansowym, Difin, ISBN: 978-83-7930-384-7, Warszawa, 2014 s.116; s.141
Evans M.D.D., Lyons R. K., Redux Meese-Rogoff: Micro-Based Exchange Rate Forcasting, Working Paper 11042 NBER January 20015 s.
Fama E., Efficient Capital Markets: A Review of Theory and Empirical Work, Journal of Finance, 1970, vol 25, s.383-417
Jakubczyc J., Finanse międzynarodowe, OFICYNA, Warszawa, 2012 s.88
Kochan K., FOREX w praktyce Vademecum inwestora walutowego, Wyd III Onepress, Hellion, ISBN: 978-83-283-5479-1, 2019 s.21
Krugman P.R., Obstfeld M., Melitz M. J., International Finance, Theory and Policy, Pearson, ISBN: 978-1-292-23873-9 NY, 2018. S.60-95
Marks H., The Most Important Thing, Uncommon Sense for the Thoughtfull Investor, Columbia Business School, ISBN: 978-0-231-15368-3,NY, 2011 s. 7-11
Montiel P., Makroekonomia międzynarodowa, Oficyna, ISBN: 978-83-264-1150-2, Warszawa, 2012 s.353
Peters E. E., Teoria Chaosu a rynki kapitałowe, WIG Press, Warszawa 1997
Thaler R. H., Zachowania niepoprawne. Tworzenie ekonomii behawioralnej . Media rodzina , 2018 Poznań, s 320
Zając J. Polski rynek walutowy w praktyce, wyd. 3, LIBERISBN:83-88170-48-1, Warszawa, 2001
Uchwała Nr 51/2002 Zarządu NBP z dnia 23 września 2002 r. w sprawie sposobu wyliczania i ogłaszania bieżących kursów walut obcych Urz.NBP.2015.11, w wersji zmienionej uchwałą Nr 25/2017 Zarządu NBP z dnia 20 kwietnia 2017 r. zmieniająca uchwalę w sprawie sposobu wyliczania i ogłaszania bieżących kursów walut obcych (Dz. Urz. NBP.2017.9)
Zasady dotyczące referencyjnych kursów walut obcych do euro https://www.ecb.europa.eu/stats/pdf/exchange/Frameworkfortheeuroforeignexchangereferencerates.pl.pdf?a7a8a507591419819dd8c3a455b601a0
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27.02.2019r., sygn. akt II CSK 19/18; http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/Orzeczenia3/II%20CSK%2019-18-1.pdf
Decyzja Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 31.12.2018r., DOZIK-9/2018, https://decyzje.uokik.gov.pl/bp/dec_prez.nsf
http//www.liteforex.com
reuters.pl
bloomberg.com
Pełny tekst artykułu w pdf:
