Bezpieczny Bank nr 3 (80) 2020, s. 52-71
https://doi.org/10.26354/bb.2.3.80.2020
Tomasz Obal
Członek Zarządu BFG
Gwarantowanie depozytów w Polsce w latach 1995-2020. Aksjologia, wybrane regulacje, praktyka
Deposit Guarantees in Poland in the Years 1995-2000: Axiology, Selected Regulations, Practice
Streszczenie
Celem artykułu jest charakterystyka zmian w regulacjach dotyczących gwarantowania depozytów. Ewolucja regulacyjna ukazana jest na tle historii Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, który jest instytucją gwarantującą od 25 lat depozyty w polskim sektorze bankowym. Dla pełniejszego zobrazowania miejsca systemu gwarancji depozytów w infrastrukturze stabilizującej sektor bankowy, w artykule przedstawiono także skróconą syntezę historii sektora bankowego w Polsce. Przypomniano procesy towarzyszące odradzaniu polskiej bankowości w warunkach gospodarki rynkowej po 123 latach braku państwowości oraz działalności w niesprzyjających warunkach w II RP, a także w gospodarce nakazowo-rozdzielczej po II wojnie światowej. Zarysowano także uwarunkowania międzynarodowe, a w szczególności rolę USA we wdrażaniu w życie idei gwarantowania depozytów oraz rozwój systemów gwarancyjnych na świecie. Szczególną uwagę poświęcono rozwojowi systemu gwarantowania depozytów w Polsce i roli BFG w tym systemie. Ukazano dylematy regulacyjne i kolejne nowelizacje przepisów dyrektywy w sprawie gwarantowania depozytów. Artykuł omawia także korekty infrastruktury stabilności systemów bankowych i ochrony depozytów, zarówno na poziomie Unii Europejskiej, jak i na poziomie krajowym.
Słowa kluczowe: Bankowy Fundusz Gwarancyjny, uregulowania prawne, system gwarantowania depozytów, pomoc finansowa dla banków i kas, przymusowa restrukturyzacja i likwidacja podmiotów systemu gwarantowania
Abstract
The aim of the article is an analysis of the changes in regulation on deposit guarantees. The evolution of the regulation is shown against the background of the history of the Bank Guarantee Fund, an institution which has been responsible for deposit guarantees for the past 25 years in the Polish banking sector. In order for a fuller picture of the role deposit guarantees schemes play in stabilising the banking sector to emerge, the article also presents a short summary of the history of the banking sector in Poland. It describes the rebirth of the Polish banking sector in market economy after 123 years of lack of state independence and its subsequent operation in unfavourable conditions in the interwar period, as well as in planned economy. International circumstances are also taken into account, in particular the role of the United States in implementing the idea of deposit guarantees and the development of guarantee schemes in the world. Particular focus is put on the development of deposit guarantee schemes in Poland and the role of the Bank Guarantee Fund in that system. The article also shows regulatory dilemmas and subsequent novelisations of the directive on deposit guarantee schemes. It also discusses improvements of the banking systems’ stability and deposit protections, both on the level of the European Union and of the state.
Key words: Polish Bank Guarantee Fund, legal regulations, deposit guarantee scheem, deposit insurance systems (DIS), financial assistance for banks and credit cooperatives, resolution
JEL: G21, G28, G33, G34, G38
Bibliografia
Baka W., Bankowość europejska. Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 2005
Baka. W., (red.) Transformacja bankowości polskiej w latach 1988-1995. Studium monograficzno-porównawcze, Biblioteka Menedżera i Bankowca. Zarządzanie i Finanse, Warszawa 1997
Morawski W., Słownik historyczny bankowości polskiej do 1939 roku. Fundacja Banków im. Leopolda Kronenberga – Muza SA, Warszawa 1998, s. 10-12. G.Wójtowicz, A.Wójtowicz, Historia monetarna Polski. Biblioteka bankowca. Twigger, Warszawa 2003.
Obal T., System gwarantowania depozytów w USA. W Systemy gwarantowania depozytów w Polsce i na świecie. Pr. zb. W.Baka i inni, PWE, Warszawa 2005, ss. 185-200.
Szambelańczyk J., Bankowy Fundusz Gwarancyjny, W: Bankowość. Pod red. Jana Głuchowskiego i Jana Szambelańczyka, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej, Poznań 1999
Mały Rocznik Statystyczny 1939.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie systemów gwarancji depozytów
Ustawa z dnia 31 stycznia 1989 r – Prawo bankowe, ustawa z dnia 31 stycznia 1989 r. o Narodowym Banku Polskim
Ustawa z dnia 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji
www.fdic.gov; Transcript of Speech by President Franklin D. Roosevelt Regarding the Banking Crisis March 12, 1933
