Zgodnie z IRRD, funkcje krytyczne oznaczają działania, usługi lub operacje wykonywane przez zakład ubezpieczeń lub zakład reasekuracji na rzecz osób trzecich, których to działań, usług lub operacji nie można zastąpić w rozsądnym terminie ani po rozsądnych kosztach oraz w przypadku których niezdolność zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji do wykonywania tych działań, usług lub operacji mogłaby mieć znaczący wpływ na system finansowy lub gospodarkę realną w co najmniej jednym państwie członkowskim, w tym w szczególności wpływ wynikający ze skutków dla dobrobytu społecznego dużej liczby ubezpieczających, beneficjentów lub osób poszkodowanych, lub z zakłóceń systemowych lub utraty ogólnego zaufania do świadczenia usług ubezpieczeniowych.

Zapewnienie ciągłości funkcji krytycznych jest jednym z celów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Funkcje krytyczne mogą być identyfikowane w różnej perspektywie oceny np. na poziomie unijnym, krajowym lub regionalnym.

Koncepcja funkcji krytycznych została wykorzystana w kluczowych wytycznych wydanych w 2011 r. przez Radę Stabilności Finansowej (ang. Financial Stability Board, FSB) pt. Key Attributes of Effective Resolution Regimes for Financial Institutions (tzw. Key attributes), które w 2014 r. zostały rozszerzone o aneksy przeznaczone dla sektorów systemu finansowego innych niż sektor bankowy, w tym dla sektora ubezpieczeń.

W 2013 r. FSB wydała dokument pt. Recovery and Resolution Planning for Systemically Important Financial Institutions: Guidance on Identification of Critical Functions and Critical Shared Services precyzujący czym są funkcje krytyczne oraz w jaki sposób należy dokonywać ich identyfikacji.

Wskazuje on, że podmioty mogą dostarczać pewne funkcje ekonomiczne (pojęcie szersze od funkcji krytycznych), które są na tyle elementarne, że konieczne jest ich podtrzymanie w każdych okolicznościach. Funkcja krytyczna to zatem funkcja ekonomiczna, której kontynuację należy podtrzymać. FSB zwraca uwagę, że funkcja krytyczna to taka funkcja podmiotu, która charakteryzuje się dwoma elementami, tj.:

1)         jest dostarczana przez instytucję do podmiotów trzecich niezwiązanych (ang. not affiliated) z instytucją oraz

2)         których nagłe zaprzestanie może mieć istotne negatywne skutki dla tych podmiotów, powodować zarażanie lub podważać ogólne zaufanie do uczestników rynku.

Podobną koncepcję rozumienia funkcji krytycznych przyjmuje Międzynarodowe Stowarzyszenie Nadzorów Ubezpieczeniowych (ang. International Association of Insurance Supervision, IAIS). Funkcje krytyczne zostały zdefiniowane przez IAIS np. w dokumencie Holistic Framework for Systemic Risk in the Insurance Sector z 2019 r. Rozumiane są one tam jako takie funkcje, w odniesieniu do których zaburzenie w ich pełnieniu może mieć systemowy wpływ.

Wskazuje się na dwie cechy funkcji krytycznych:

1)         działalność zakładu w obszarze danej funkcji jest ważna dla działania sektora finansowego i gospodarki realnej oraz

2)         występuje niewiele, o ile w ogóle, łatwo dostępnych substytutów tej funkcji (taka sytuacja ma miejsce, gdy na danym rynku istnieje niewielu ubezpieczycieli lub występuje monopol).

O „funkcjach ekonomicznych, które powinny być kontynuowane, aby osiągnąć cele restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji” (tj. funkcjach krytycznych) jest także mowa w dokumencie IAIS z 2021 r. pt.: Application Paper on Resolution Powers and Planning.

Funkcje te należy identyfikować uwzględniając następujące elementy:

  • natura oraz zakres działalności oraz wpływ na działalność gospodarczą innych podmiotów (uwzględniając wolumen i liczbę transakcji, liczbę klientów itp.),
  • istotność operacji zakładu, która może być oceniona na podstawie jego wielkości, udziału w rynku, powiązań, złożoności i działalności międzynarodowej),
  • charakter klientów (detaliczni, korporacyjni, podmioty publiczne),
  • potencjalny wpływ zaprzestania pełnienia funkcji na rynki, infrastrukturę rynku finansowego, klientów oraz usługi publiczne.

Identyfikacja funkcji krytycznych w zakładach ubezpieczeń