Restrukturyzacja i uporządkowana likwidacja – narzędzie zarządzania ryzykiem niekontrolowanej upadłości zakładów ubezpieczeń
Rynek ubezpieczeniowy pełni bardzo ważną rolę w gospodarce oraz systemie finansowym. Rolą zakładów ubezpieczeń jest ochrona podstawowych wartości osób ubezpieczonych: życia, zdrowia oraz majątku. Ze względu na specyfikę produktów ubezpieczeniowych oraz ich odwrócony cykl produkcyjny niezwykle ważne jest funkcjonowanie rynku ubezpieczeń w przewidywalnych warunkach. Rynek usług ubezpieczeniowych opiera się na zaufaniu klientów i pewności ochrony. Ubezpieczyciele to również długoterminowi inwestorzy.
Utrzymanie stabilności rynku ubezpieczeniowego zapewnia szereg mechanizmów, jak nadzór instytucji państwowych, które stale monitorują działalność zakładów ubezpieczeń czy rozwiązania wprowadzone przez Solvency II, pozwalające na usystematyzowane identyfikowanie i zarządzanie ryzykiem w zakładach ubezpieczeń.
Kolejnym elementem wsparcia systemu bezpieczeństwa sektora ubezpieczeń jest mechanizm restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji (dalej: resolution), który pozwala uniknąć niekontrolowanej upadłości podmiotów oraz jej negatywnego wpływu na gospodarkę, system finansowy i społeczeństwo. W ramach resolution opracowane zostaną plany postępowania na wypadek wystąpienia zagrożenia niewypłacalnością zakładu ubezpieczeń – plany resolution. Głównym celem tworzenia planów jest możliwość usunięcia wszelkich przeszkód do przeprowadzenia resolution, a sam proces resolution oznacza:
- ochronę ubezpieczonych,
- zapewnienie ciągłości funkcji krytycznych,
- utrzymanie stabilności finansowej,
- ochronę finansów publicznych.
W ramach procesów resolution identyfikowane są również ryzyka całego sektora. Podążając za profilami ryzyka poszczególnych zakładów tworzony jest profil ryzyka rynku ubezpieczeniowego. Ryzyka zidentyfikowane w poszczególnych zakładach są analizowane przez dodatkowy pryzmat – pryzmat profilu ryzyka całego sektora, ich wzajemnego wpływu i oddziaływań. Pozwala to określić obszary biznesowe, gdzie ryzyka się kumulują, multiplikują czy wzajemnie indukują. Dzięki temu uzyskujemy dodatkową perspektywę, która umożliwia określenie konsekwencji upadłości danego podmiotu dla pozostałych uczestników rynku ubezpieczeniowego, funkcjonowania systemu finansowego i społecznych skutków takiego zdarzenia.
Opracowanie planów resolution ma na celu wdrożenie właściwych mechanizmów i działania w odpowiednim czasie i optymalnym zakresie, co pozwala przeprowadzić proces restrukturyzacji w sposób usystematyzowany i kontrolowany.
Resolution jest wyrazem odpowiedzialności za bezpieczeństwo rynku ubezpieczeniowego. Według raportu Polskiej Izby Ubezpieczeń, udział ubezpieczycieli w PKB Polski w 2021 roku wyniósł 2,25%, co przekłada się na 59 mld wartości dodanej w gospodarce. Zakłady ubezpieczeń są drugim co do wielkości komercyjnym inwestorem krajowym na rynku obligacji. Wartość wypłaconych w 2023 roku odszkodowań i świadczeń wyniosła 44,2 mld zł, z czego 16,2 mld z ubezpieczeń na życie i 28 mld z ubezpieczeń majątkowych i osobowych.
