Bezpieczny Bank

Abstract

Credit unions (SKOKs) are a specific example of shadow banking institution. Deep changes in range of conditions of their functioning create an important field of research regarding the impact of a financial safety net on the activity of the shadow banking sector. The article presents a study of selected issues connected with the influence of a financial safety net on the functioning of shadow banking institutions on example of SKOKs.
The article verifies the hypothesis concerning a growth of social trust toward SKOKs because of their participation in deposit guarantee scheme provided by BFG and supervised by KNF. Thanks to the undertaken research it was demonstrated that despite of SKOKs being included in financial safety net components, most consumers still choose banks as their deposit and loan facility, because they do not trust SKOKs. From the clients’ perspective, there has been some improvement in SKOKs’ image, however it is not a big enough difference that could encourage clients to decide to try SKOKs services, while there is a significant difference on the economic cost side. There has been a growth in charger to the BFG for the payoffs of guaranteed sums and subsidies to the acquiring entities after a series of bankruptcies and acquisitions in the SKOK sector (after the review of the existing financial statements), after the inclusion of the SKOKs in the deposit guarantee scheme and into the KNF’s supervision.

Key words: shadow banking, financial supervision, deposit guarantee scheme, credit unions, financial safety net

JEL: G21, G28

Bibliografia

Bieszki M., Szakun M., Analiza regulacji dotyczących funkcjonowania niebankowych instytucji finansowych pod kątem należytej ochrony interesów ekonomicznych
i prawnych ich klientów, Kancelaria Senatu RP, Warszawa 2013.
Bujak B., Model organizacji nadzoru bankowego w Polsce, Rozprawa doktorska, Politechnika Warszawska, Warszawa 2015.
Dadej M., Systemy gwarantowania depozytów bankowych na świecie – analiza porównawcza, „Finanse i Prawo Finansowe”, nr 2(18), Łódź 2018.
DeLong G., Stockholders gains from focusing versus diversifying bank mergers, „Journal of Financial Eco-nomics”, nr 59, Nowy Jork 2001.
Dyrektywa 94/19/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 maja 1994 roku w sprawie systemów gwarancji depozytów. (Dz.U. L 135 z 31.5.1994, str. 5).
E. Wiszniowski, Rewolucja czy normalizacja rachunkowości spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych?, „Prace Naukowe  Uniwersytetu  Ekonomicznego  we  Wrocławiu”,  nr 373, Wrocław 2014.
Financial Crisis Inquiry Commission, Shadow Banking and the Financial Crisis, Waszyngton 2010.
Fiordelisi F., Mergers and Acquisitions in European banking, Palgrave Macmillan, Londyn 2009.
Fundacja Warsaw Enterprise Institute, Biała Księga SKOK,  Warszawa 2015.
Golec M. M., Regulacje ryzyka działalności kredytowej spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych w porównaniu do banków, „Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia”, nr 4/2016 (82), cz. 2, Szczecin 2016.
Golec M. M., System gwarantowania depozytów w spółdzielczych kasach oszczędnościowo–kredytowych, „Ekonomiczne Problemy Usług”, nr 38, Zeszyty naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2009.
Golec M. M., Systemowe obciążenia finansowe spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, „Bezpieczny Bank”, 3 (56), Warszawa 2014.
Góral L., Modele organizacyjno-prawne zintegrowanego nadzoru nad rynkiem finansowym, „Studia Prawno-Ekonomiczne”, nr 80, Łódź 2009.
Gostomski E., Michałowski T., Próby uregulowania sektora parabankowego na świecie, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica”, nr 6 (317), Łódź 2015.
Heffernan S., Nowoczesna bankowość,  PWN, Warszawa 2007.
Herbert A., Pawłowski S., Zakrzewski P., Spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2014.
Holzer R., Omachel R., Węglewski M., SKOK nad przepaścią, „Newsweek”, Warszawa 12.06.2013.
http://niezalezna.pl/11961-nagrody-feniksa-rozdane https://biznes.gazetaprawna.pl/artykuly/933561,jakubiak-najlepiej-dla-zagrozonych-skok-ow-jesli-beda-przejmowane.html
https://niezalezna.pl/65737-skok-wolomin-jak-piramida-finansowa-pieniadze-wyprowadzone-z-firmy-to-ogromna-suma
https://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/L_podst_inf_o_rozwoju_dem_pl_do_2013.pdf
https://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5468/6/27/1/ludnosc._stan_i_struktura_oraz_ruch_naturalny_w_przekroju_terytorialnym_na_31.12.2019.pdf
https://trybunal.gov.pl/postepowanie-i-orzeczenia/wyroki/art/4894-umozliwienie-kasom-oszczednosciowo-kredytowym-udzielania-dlugoterminowych-kredytow-hipotecznych
https://www.bfg.pl/wp-content/uploads/rozporzadzenie-mrif-z-dnia-28-czerwca-2017-r.-w-sprawie-zaniechania-poboru-podatku-dochodowego-od-niektorych-dochodow-osiagnietych-w-ramach-wsparcia-udzielanego-przez-bankowy-fundusz-gw.pdf
https://www.finanssivalvonta.fi/en/about-the-finfsa/,http://www.cssf.lu/en/documentation/regulations/laws-regulations-and-other-texts/news-cat/518/#c7489
https://www.forbes.pl/wiadomosci/przejmowanie-zagrozonych-skok-ow-zwolnione-z-podatku/vrkks5d
https://www.gb.pl/sektor-skok-kolejny-przyklad-nadregulacji-pnews-2151.html
https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/Informacja_o_skok_IV_kwartale_2019_69225.pdf
https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/Informacja_o_sytuacji_SKOK_w_2013_37857_58034.pdf
https://www.money.pl/banki/raporty/artykul/raport;przejmowanie;skok-ow;nieuzasadnione,181,0,1574581.html
https://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/afera-skok-wo-lomin-prokuratura-podejrzani,187,0,2385595.html
Iwanicz-Drozdowska M., Nadzór nad działalnością bankową w Polsce,
[w:] Bankowość. Zagadnienia podstawowe, Poltext, Warszawa 2010.
Iwanicz-Drozdowska M., Ryzyko w aspekcie finansowania działalności instytucji gwarantujących depozyty, „Bezpieczny Bank”, nr 3 (28), Warszawa 2005.
Janicka M., Jednolity rynek finansowy UE, [w:] Szansa na sukces. Recepty współczesnych Polaków, P. Szukalski (red.), Wydawnictwo UŁ, Łódź 2006.
Kasiewicz S., Kurkliński  L., Shadow Banking – dylematy decyzyjne, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego”, nr 62 (766), Szczecin 2013.
Kerlin J., Analiza porównawcza systemów gwarancji depozytów w krajach Unii Europejskiej, „Bezpieczny Bank”, nr 2-3 (51-52), Warszawa 2013.
Komisja Europejska, Green paper on shadow banking, Bruksela 2012.
Komisja Europejska, Investigating the efficiency of EU Deposit Guarantee Schemes, Report on DGS efficiency, Ispra 2008.
Komisja Nadzoru Finansowego, Informacja w sprawie powiązań kapitałowych
i personalnych w sektorze spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych (SKOK), Warszawa 2014.
Komitet Stabilności Finansowej, Działalność instytucji niebankowych (tzw. parabanków) oraz regulacje prawne w tym zakresie w wybranych krajach – Łotwa, Niemcy, Szwecja, Wielka Brytania i Stany Zjednoczone Ameryki, Kancelaria Sejmu Biuro Analiz i Dokumentacji, Warszawa 2012.
Kosikowski C., Finanse i prawo finansowe Unii Europejskiej, LEX a Wolters Kluwer business, Warszawa 2014.
Kozłowski Ł., Wpływ konkurencji ze strony spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych na stabilność banków spółdzielczych : analiza rynków lokalnych, Bezpieczny Bank, nr 4 (61), Warszawa 2015.
Kudlak I., Nadzór nad rynkiem finansowym w Polsce a ochrona konsumenta, „Finanse i Prawo Finansowe”, nr 2 (22), Lublin 2019.
Łasak P., Nadzór nad sektorem bankowym w Polsce w świetle zmian na globalnym rynku finansowym, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2019.
Łasak P., Problem shadow banking w perspektywie pokryzysowej, [w:] Nowa globalna architektura finansowa. W stronę bezpieczniejszego sektora bankowego, B. Liberska (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2016.
Martysz Cz., Kleban K., Nieprawidłowości w sektorze spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, „Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie”, nr 171, Szkoła Główna Handlowa
w Warszawie, Warszawa 2019.
Michór A., Komisja Nadzoru Finansowego jako gwarant stabilności systemu finansowego w Polsce, „Kwartalnik Naukowy Prawo Mediów Elektronicznych”, nr 1, Wrocław 2010.
Mikołajczyk K., Kontrowersje wokół efektywności bankowych fuzji i przejęć, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H. Oeconomia”, nr 2, Lublin 2010.
Mikołajewska B., Długi SKOK (do Luksemburga), „Polityka”, nr 35, Warszawa 2012.
Moszyński M., Stocka A., Kryzys finansowy w Stanach Zjednoczonych a model nadzoru nad rynkiem finansowym, „Acta Universitatis Nicolai Copernici”, nr 388, Toruń 2008.
Obal T., Podstawowe cechy systemów gwarantowania depozytów i działalności pomocowej w państwach Unii Europejskiej – wnioski dla Polski, „Bezpieczny Bank”, nr (1) 22, Warszawa 2004.
Ofiarski Z., Ustawa o kredycie konsumenckim. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2014.
Omachel R., Czy w SKOK-u Wołomin ktoś pierze pieniądze?, „Newsweek”, Warszawa 30.10.2014.
Pawlikowski A., Optymalny model gwarantowani depozytów, „Bezpieczny Bank”, nr 3 (42), Warszawa 2010.
Pawlikowski A., Zróżnicowanie systemów gwarantowania depozytów. Analiza różnych wariantów rozwiązań, „Bank i Kredyt”, nr 10, Warszawa 2004.
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 27 października 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczególnych zasad rachunkowości spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych (Dz. U. 2015 poz. 1832).
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 30 grudnia 2011 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych. (Dz. U. poz. 45).
Szpringer W., Instytucje nadzoru w sektorze finansowym. Kierunki rozwoju, Poltext, Warszawa 2014.
Szpringer W., Skutki maksymalnego oprocentowani – wpływ na polski rynek finansowy, SGH i KPF, Warszawa 2013.
Tokarz D., Jak państwo przegrało z oszustami, „Puls Biznesu”, Warszawa 2015.
Uchwała nr 1 Zarządu Kasy Krajowej z dnia 2 lutego 2009 roku ws. normy dopuszczalnego ryzyka w zakresie ustalania minimalnej zdolności kredytowej członków spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych.
Uchwała Nr 240/2015 Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 23 czerwca 2015 roku w sprawie wydania Rekomendacji A-SKOK dotycząca dobrych praktyk zarządzania ryzykiem ekspozycji kredytowych w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych.
Ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. 2011 nr 126 poz. 715 ze zm.).
Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, Informacja o sytuacji spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych po III kwartale 2015, Warszawa 2015.
Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, Informacja o sytuacji spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych w roku 2012, Warszawa 2013.
Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, Polski rynek finansowy w obliczu kryzysu finansowego w latach 2008-2009, Warszawa 2010.
Ustawa z dnia 14 grudnia 1995 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (Dz. U. 1996 nr 1 poz. 2).
Ustawa z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze (Dz. U. 1982 nr 30 poz. 210).
Ustawa z dnia 19 kwietnia 2013 r. o zmianie ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2013 poz. 613).
Ustawa z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym (Dz. U. 2006 nr 157 poz. 1119).
Ustawa z dnia 26 lipca 2013 r. o zmianie ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2013 poz. 1012).
Ustawa z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (Dz. U. 2012 poz. 855).
Ustawa z dnia 8 września 2006 r. o finansowym wsparciu rodzin i innych osób w nabywaniu własnego mieszkania (Dz.U. 2006 nr 183 poz. 1354).
Wilkowicz Ł., KNF: To wyprzedaż placówek podniosła SKOK-om dochody w 2012 roku, „Dziennik  Gazeta  Prawna”,  Warszawa 26.06.2013.
World Bank, Credit Unions in Poland: Diagnostic and Proposals on Regulation and Supervision (2010). The World Bank Report no. 59432., Waszyngton 2010.
Zdanowicz B., Podstawowe dylematy i kryteria wyboru formuły systemu gwarantowania depozytów w świetle teorii i doświadczeń międzynarodowych, „Bezpieczny Bank”, nr 1 (34), Warszawa 2007.