Bezpieczny Bank nr 1 (70) 2018, s. 8-33
https://doi.org/10.26354/bb.1.1.70.2018

Monika Marcinkowska
Katedra Bankowości Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego

Dostępność danych sprawozdawczych banków – warunek sprawowania dyscypliny rynkowej i rozwoju badań naukowych nad bankami

Availability of bank reporting data – the condition for market discipline and development of research on banks

Streszczenie

Artykuł traktuje o dostępności wiarygodnych danych i informacji finansowych o bankach dla możliwości sprawowania dyscypliny rynkowej oraz prowadzenia rzetelnych badań naukowych nad sektorem bankowym. Syntetycznie scharakteryzowano wymogi informacyjne nakładane na banki oraz zmiany regulacyjne zachodzące w ostatnich latach. Na podstawie przeprowadzonych badań oceniono dostępność sprawozdań finansowych oraz raportów na temat adekwatności kapitałowej prezentowanych przez polskie banki. O ile dostępność ta jest dość dobra w przypadku banków komercyjnych (najlepsza w bankach giełdowych) i banku państwowego, o tyle w przypadku banków spółdzielczych jest bardzo niska (aż co czwarty bank – wbrew regulacjom – nie udostępnia żadnych aktualnych danych o swojej kondycji finansowej). Wnioski z analizy regulacji i stanu faktycznego są podstawą dla sformułowania postulatów, których realizacja powinna przyczynić się do poprawy jakości diagnoz i wzmocnienia dyscypliny rynkowej w stosunku do działalności banków.

Słowa kluczowe: dyscyplina rynkowa, przejrzystość banków, sprawozdawczość finansowa, III filar umowy kapitałowej

Abstract

The article underlines the importance of the availability of reliable financial data and information about banks in order to ensure market discipline and to conduct reliable scientific research on banking sector. Therefore, information requirements and regulatory changes, which have taken place in recent years, have been briefly characterized. The availability of financial reports and reports on Capital Adequacy published by Polish banks have been evaluated on the basis of empirical research. While the data availability is quite good in the case of commercial banks (the best in the case of listed banks] and the State bank, in the case of cooperative banks the data availability is very low (as many as every fourth bank – contrary to the regulations – does not provide any current data on its financial condition]. Conclusions from the analysis of the regulations and from the material status are the basis for formulating proposals, the implementation of which should contribute to the strengthening of market discipline and the quality of scientific research on banks.

Key words: market discipline, banks’ transparency, financial statements, Pillar III of capital accord

Bibliografia

Basel Committee in Banking Supervision, Corporate governance principles for banks, BIS, July 2015.
Benink H., Wihlborg C., The New Basel Capital Accord: Making it Effective with Stronger Market Discipline, “European Financial Management”, Vol. 8, Issue 1, 2002, s. 103-115.
Bhattacharya K., How good is the BankScope database? A cross-validation exercise with correction factors for market concentration measures, BIS Working Papers No 133, September 2003, https://www.bis.org/publ/work133.htm.
Bliss R. R., Flannery M. J., Market Discipline in the Governance of U.S. Bank Holding Companies: Monitoring versus Influencing, [in:] F. S. Mishkin (ed.), Prudential Supervision: What Works and What Doesn’t, University of Chicago Press, Chicago 2001, p. 107 – 146.
Bushman R.M., Piotroski J.D., Smith A.J., What Determines Corporate Transparency?, “Journal of Accounting Research”, vol. 42, No. 2, 2004, s. 207-252.
Corvoisier S., Gropp R., Bank concentration and retail interest rates, European Central Bank Working Paper no 72, July 2001, https://www.ecb.europa.eu/pub/pdf/scpwps/ecbwp72.pdf?9a66c6493abd792fe1ac0f0b233b1ac3
de Bandt O., Davis E,P., A cross-country comparison of market structures in European banking, European Central Bank Working Paper no 7, September 1999, https://www.ecb.europa.eu/pub/pdf/scpwps/ecbwp007.pdf?14e04cc5febe813648551a4836f7ead1
de Mendonça H. F., Galvão D. J. C., Loures R. F. V., Credit and bank opaqueness: How to avoid financial crises?, “Economic Modelling”, Vol. 33, 2013, s. 605-612.
de Ramon S. J. A., Francis W. B., Milonas K., An overview of the UK banking sector since Basel Accord: insights from a new regulatory database, Bank of England Staff Working Paper No 652, March 2017, https://www.bankofengland.co.uk/-/media/boe/files/working-paper/2017/an-overview-of-the-uk-banking-sector-since-the-basel-accord-insights-from-a-new-regulatory-database.pdf
Demirgüç-Kunt, Huizinga H., Market Discipline and Financial Safety Net Design, “World Bank Policy Research Working Paper” nr WPS 2183, September 1999.
Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW 2016, https://www.gpw.pl/dobre-praktyki
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/59/UE z dn. 15.05.2014 r. ustanawiająca ramy na potrzeby prowadzenia działań naprawczych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w odniesieniu do instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, Dz. Urz. UE, L 173/190
Flannery M. J., Kwan S. H., Nimalendran M., The 2007–2009 financial crisis and bank opaqueness, “Journal of Financial Intermediation”, Vol. 22, Issue 1, 2013, s. 55-84.
Fosu S., Ntim C. G., Coffie W., Murinde V., Bank opacity and risk-taking: Evidence from analysts’ forecasts, “Journal of Financial Stability”, Vol. 33, 2017, s. 81-95.
FRS Study Group on Disclosure, Improving Public Disclosure in Banking, Staff Study 173, Federal Reserve System, March 2000.
Hasan I., Jackowicz K., Kowalewski O., Kozłowski Ł., Do local banking market structures matter for SME financing and performance? New evidence from an emerging economy, “Journal of Banking & Finance”, Vol. 79, June 2017, s. 142-158
http://www.eba.europa.eu/about-us/eba-research-workshops.
http://www.irip.pl/konkurs-the-best-annual-report
http://www.nbp.pl/home.aspx?f=/statystyka/sprawozdawczosc/form/formularze.html
https://cdr.ffiec.gov/public/
https://www.federalreserve.gov/datadownload/
Iwanicz-Drozdowska M., Metody oceny działalności banku, Poltext, Warszawa 1999.
Jackowicz K., Dyscyplina rynkowa w bankowości. Rodzaje i możliwości zastosowania, Wydawnictwo WSPiZ im. L. Koźmińskiego, Warszawa 2004.
Jackowicz K., Kowalewski O., Kozłowski Ł., Indeksy dyscypliny rynkowej. Propozycja nowego podejścia do pomiaru siły dyscypliny rynkowej w bankowości, „Bezpieczny Bank”, nr 3 (56), 2014, s. 7-49.
Jackowicz K., Kozłowski Ł., Which came first, the chicken or the egg? Banks and firms on local banking markets, „Czech Journal of Economics and Finance”, vol. 66, issue 3, 2016, s. 182-206.
Jackowicz K., Trzeci filar Nowej Umowy Kapitałowej – prezentacja i ocena, „Bezpieczny Bank” nr 3 (28), 2005, s. 109-123.
Jędrzejka D., Rozszerzona sprawozdawczość biznesowa spółek giełdowych, Wyd. UŁ, Łódź 2016.
Jiang L., Levine R., Lin Ch., Competition and Bank Opacity, “The Review of Financial Studies”, Vol. 29, Issue 7, 2016, s. 1911–1942.
Juszczyk S., Balina R., Kowalski O., Determinanty efektywności banków spółdzielczych w Polsce w latach 2005-2012, „Zeszyty Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie”, nr 10 (934), 2014, s. 35-50.
Koetter M., Poghosyan T., The identification of technology regimes in banking: Implications for the market power-fragility nexus, “Journal of Banking & Finance”, vol. 33, Issue 8, 2009, s. 1413–1422
Komunikat KNF w sprawie rekomendacji podwyższenia wartości nominalnej obligacji podporządkowanej do kwoty co najmniej 400 000 zł, 24.10.2017 r., https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/Komunikat_KNF_ws_obligacji_podporz%C4%85dkowanej_24_10_2017_59811.pdf).
Kopiński A., Analiza finansowa banku, PWE, Warszawa 2008.
Kowalski, Balina R., Różyński J., Czynniki warunkujące zysk netto banków spółdzielczych, „Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej”, nr 103, 2013, s. 153-160.
Kozłowski Ł., Banki spółdzielcze a deponenci. Empiryczna analiza oddziaływań dyscyplinujących, Poltext, Warszawa 2016.
Kozłowski Ł., Cooperative banks, the internet and market discipline, “Journal of Co-operative Organization and Management”, vol 4, issue 2, 2016, s. 76-84.
Manganaris P., Beccalli E., Dimitropoulos P., Bank transparency and the crisis, “The British Accounting Review”, Vol. 49, Issue 2, 2017, s. 121-137.
Marcinkowska M., Corporate governance w bankach – teoria i praktyka, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2014.
Marcinkowska M., Ocena działalności instytucji finansowych, Difin, Warszawa 2007.
Marcinkowska M., Rachunkowość a stabilność finansowa, „Bank i Kredyt”, vol. 43, nr 4, 2012, dodatek Stabilność finansowa od A do Z.
Marcinkowska M., Roczny raport z działań i wyników przedsiębiorstwa. Współczesne trendy w sprawozdawczości, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2004.
Morgan D.P., Rating banks: Risk and uncertainty in an opaque industry, “American Economic Review”, Vol. 92, Issue 4, 2002, s. 874-888.
Nier E. W., Bank stability and transparency, “Journal of Financial Stability”, 1, Issue 3, 2005, s. 342-354.
Petrella G., Resti A., Supervisors as information producers: Do stress tests reduce bank opaqueness?, “Journal of Banking & Finance”, Vol. 37, Issue 12, 2013, s. 5406-5420.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dn. 26.06.2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012, OJ L 176.1
Rozporządzenie Wykonawcze Komisji (UE) 2015/884 z dn. 8.06.2015 r. ustanawiające specyfikacje techniczne i procedury niezbędne dla systemu integracji rejestrów, OJ L 144, 10.6.2015, p. 1–9.
SEC, Toward Greater Transparency: Modernizing the Securities and Exchange Commission’s Disclosure System, 21st Century Disclosure Initiative: Staff Report, January 2009, https://www.sec.gov/spotlight/disclosureinitiative/report.pdf.
Sowerbutts R., Zimmerman P., Market Discipline, Public Disclosure and Financial Stability, [In:] E. Haven, P. Molyneux, J.O.S. Wilson, S. Fedotov, M. Duygun (eds.), The Handbook of Post Crisis Financial Modeling, Palgrave Macmillan, London 2016, s. 42-64.
Spargoli F., Ch. Upper, Are banks opaque? Evidence from insider trading, BIS Working Papers No 697, February 2018.
Stephanou C., Rethinking Market Discipline in Banking. Lessons from the Financial Crisis, The World Bank Policy Research Working Paper 5227, March 2010
Stodolak S., Można przewidzieć bankructwo firmy i państwa, ale nie banku, „Obserwator Finansowy”, 11.11.2015, https://www.obserwatorfinansowy.pl/tematyka/bankowosc/mozna-przewidziec-bankructwo-firmy-i-panstwa-ale-nie-banku/?k=debata.
Szambelańczyk J., Marcinkowska M., Should the paradigms of the banking theory be redefined based on banking practice? (thoughts on the polarity of opinion concerning the Polish banking sector), “e-Finanse”, 2016, vol. 12 nr 3, s. 1-26.
Tente S.D., Bank efficiency estimation. Methodology and he problem of adequation, Westfälische Wilhelms-Universität Münster, November 2010, https://d-nb.info/1017849137/34.
Ustawa z dn. 10.06.2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji, t.j. Dz. U. 2017, poz. 1937, ze zm.
Ustawa z dn. 16.09.2011 r. o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców, Dz.U. nr 232, poz. 1378
Ustawa z dn. 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym, tj: Dz. U 2017, poz. 700, ze zm.
Ustawa z dn. 29.08.1997 r. Prawo bankowe, tj: Dz. U. 2017, poz. 1876
Zasady ładu korporacyjnego dla instytucji nadzorowanych, Dz. Urz. KNF 2014, poz. 17
Zhang X. F., Information Uncertainty and Stock Returns, “The Journal of Finance”, Vol. 61, Issue 1, 2006, p. 105-137.

Pełny tekst artykułu w pdf: