Bezpieczny Bank nr 4 (81) 2020, s. 8-32
https://doi.org/10.26354/bb.1.4.81.2020
Aneta Kulesza
ORCID: 0000-0002-8609-2641
Absolwentka Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego na kierunku: Finanse, rachunkowość i ubezpieczenia. Laureatka konkursu BFG na najlepsze prace magisterskie z zakresu systemów gwarantowania depozytów, restrukturyzacji lub uporządkowanej likwidacji instytucji finansowych, infrastruktury regulacyjnej systemu finansowego, problematyki bezpieczeństwa finansowego banków oraz stabilności finansowej w 2020 r.
Wpływ systemu gwarantowania depozytów na ryzyko niewypłacalności sektorów bankowych w wybranych krajach europejskich w latach 2004–2016
The Impact of Deposit Insurance System on Insolvency Risk in Selected European Countries’ Banking Sectors in the Years 2004–2016
Streszczenie
Przesłanką tworzenia systemu gwarantowania depozytów (SGD) w sieci bezpieczeństwa systemu finansowego było przede wszystkim stabilizowanie systemów bankowych poprzez zapobieganie ryzyku runu na bank lub banki, a także przeciwdziałanie skutkom niewypłacalności instytucji kredytowych. W teorii i praktyce podnosi się jednak kwestie efektów ubocznych wynikających z funkcji SGD, w tym pokusy nadużycia. W artykule analizuje się wpływ czynników charakteryzujących SGD na niewypłacalność systemów bankowych na przykładzie 42 krajów europejskich w latach 2004–2016. Podstawę empiryczną analiz stanowiły trzy bazy danych: Deposit Insurance Database Międzynarodowego Funduszu Walutowego, Deposit Guarantee Schemes Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego oraz Global Financial Development Database Banku Światowego. Wyniki analiz modelu głównego dla całego badanego zbioru systemów bankowych wskazują, że co do zasady SGD zmniejsza ryzyko niewypłacalności. Natomiast analizy tego zbioru z uwzględnieniem dodatkowych kryteriów dychotomicznych (kraje strefy Euro i pozostałe, kraje Unii Europejskiej i pozostałe, kraje Europy Środkowo-Wschodniej i pozostałe) lub klasyfikacyjnych (kraje o niskim, średnim i wysokim dochodzie, kraje o niskim, średnim i wysokim poziomie pokusy nadużyć) wskazują, że SGD może przyczyniać się do wzrostu ryzyka niewypłacalności sektorów bankowych.
Słowa kluczowe: bank, depozyt, system gwarantowania depozytów, ryzyko, niewypłacalność banku, system bankowy
Abstract
The rationale behind the creation of the deposit insurance system (DIS) in the financial system’s safety net was primarily to stabilize banking systems by preventing the risk of a bank run and to counteract the effects of credit institutions’ insolvency. In theory and practice, however, issues of side effects resulting from DIS functions, including moral hazard, are raised. The article analyzes the impact of DIS factors on insolvency of banking systems on the example of 42 European countries in the years 2004–2016. Three databases constituted the empirical basis: the International Monetary Fund’s Deposit Insurance Database, the European Banking Authority’s Deposit Guarantee Schemes and the World Bank’s Global Financial Development Database. The results of the main model for the entire analyzed set of banking systems indicate that, in principle, DIS reduces insolvency risk. On the other hand, taking into account additional dichotomous criteria (Euro zone countries and others, European Union countries and others, Central and Eastern Europe countries and others) or classification criteria (countries with low, middle and high income, countries with low, medium and high levels of moral hazard), the analysis of this set indicates that DIS may contribute to an increase of banking sectors’ insolvency risk.
Key words: bank, deposit, deposit insurance system, risk, bank insolvency, banking system
JEL: G21
Bibliografia
Wydawnictwa zwarte
Iwanicz-Drozdowska M., Zarządzanie ryzykiem bankowym. Red. Naukowa M.Iwanicz-Drozdowska, Poltext, Warszawa 2017.
Górski M., Rynkowy system finansowy. PWE, wyd. III., Warszawa 2013.
Koleśnik J., Bankowe ryzyko systemowe. Difin, Warszawa 2019.
Systemy gwarantowania depozytów w Polsce i na świecie. Dziesięć lat Bankowego Funduszu Gwarancyjnego. Pr. zbiorowa. PWE, Warszawa 2005.
Artykuły prasowe
Anginer D., Demirgüç-Kunt A., Zhu M., How does deposit insurance affect bank risk? Evidence from the recent crisis. “Journal of Banking & Finance”, 2014, 48(2014), 312-321.
Campbell A., Cartwright P., (2003). Co-insurance and moral hazard: Some reflections on deposit protection in the UK and USA, “Journal of International Banking Regulation”, 2003, 5(1), s. 9-20.
Dadej M., Systemy gwarantowania depozytów bankowych na świecie – analiza porównawcza, ”Journal of Finance and Financial Law”, 2018, 2(18), s. 9-24.
Davis E.P., Obasi U., Deposit Insurance Systems and Bank Risk, “Economics and Finance Working Paper Series”, 2009, s. 09-26.
Demirgüç-Kunt A., Detragiache E., Does deposit insurance increase banking system stability? An empirical investigation, “Journal of Monetary Economics” , 2002, 49(2002), s. 1373-1406.
Demirgüç-Kunt A., Kane E., Laeven L., Deposit Insurance Database, Międzynarodowy Fundusz Walutowy, lipiec 2014.
Demirgüç-Kunt A., Kane E., Laeven L., Deposit Insurance Database. “IMF Working Paper”, 2014, 14/118. Demirgüç-Kunt A., Kane E., Laeven L., Deposit Insurance Design and Implementation: Policy Lessons from Research and Practice, “Policy Research Working Paper”, 2006, 3969.
Diamond D.W., Dybvig P.H., Bank Runs, Deposit Insurance and Liquidity, “The Journal of Political Economy”, 1983, 91(3), s. 401-419.
Duran M.A., Lozano-Vivas A., Moral hazard and financial structure of banks, “Journal of International Financial Markets, Institutions & Money”, 2015, 34(2015), s. 28-40.
Florczak T., Funkcjonowanie systemów gwarancji depozytowych na przykładzie Polski i Czech, „Finanse i Prawo Finansowe”, 2015, 2(4), s. 7-23.
Laeven L., Bank Risk and Deposit Insurance, “The World Bank Economic Review”, 2002, 16(1), s. 109-137.
Lé M., Deposit Insurance Adoption and Bank Risk-Taking: the Role of Leverage. “Paris School of Economics Working Paper”, 2013, 2013(41).
Lakštutiene A., Krušinskas R., Rumšaite D., The influence of deposit insurance on the stability of the Baltic States Banking System, “Journal of Business Economics and Management”, 2011, 12(3), s. 482-502.
Ngalawa H., Tchana Tchana F., Viegi N., Banking instability and deposit insurance: The role of moral hazard. “Journal of Applied Economics”, 2016, 19(2), s. 323-350.
Niedziółka P., Pokusa nadużycia w działalności kredytowej banków a stabilność finansowa, „Bank i Kredyt”, 2008, 11, s. 18-29.
Obal T., Gwarancje depozytów w Polsce w latach 1995-2020. „Bezpieczny Bank”, 2020, 3(80), s.52-71.
Pawlikowski A., Optymalny model gwarantowania depozytów. „Bezpieczny Bank”, 2010, 3(42), 101-115.
Szambelańczyk J., XXV lat Bankowego Funduszu Gwarancyjnego w Polsce. „Bezpieczny Bank”, 2020, 3(80), s.8-51.
Zimmermann H., The Uneasy Promise of Deposit Insurance: Financial Globalization and the Protection of Savers, “Competition and Change”, 2013, 17(3), s. 265-282.
Akty prawne
Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 16 kwietnia 2020 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji (Dz.U. 2020, poz. 842).
Bazy danych
Global Financial Development Database, Bank Światowy, czerwiec 2018.
Materiały internetowe
https://www.iadi.org/en/deposit-insurance-systems/dis-worldwide/#13, dostęp: 23.11.2020.
