Bezpieczny Bank nr nr 4 (81) 2020, s. 136-156
https://doi.org/10.26354/bb.6.4.81.2020

Anna Dobrzańska
ORCID: 0000-0002-8243-9716
doktor nauk ekonomicznych, zawodowo związana z Narodowym Bankiem Polskim

Polityka makroostrożnościowa w czasie pandemii

Macroprudential Policy in the Time of a Pandemic

Streszczenie

Wybuch pandemii COVID-19 i jego konsekwencje ekonomiczne są wydarzeniem o charakterze systemowym. O ile nie jest to jednak zdarzenie natury finansowej, to ma wpływ na la funkcjonowania systemu finansowego. Stąd też, organy makroostrożnościowe już w początkowym etapie kryzysu podjęły zdecydowane działania ograniczające jego negatywne skutki. Celem niniejszego artykułu jest charakterystyka i wstępna ocena przedsięwzięć  makroostrożnościowych podjętych przez europejskie organy makroostrożnościowe zarówno w odniesieniu do sektora bankowego, jak i niebankowych podmiotów sektora finansowego. Kryzys wywołany pandemią COVID-19 stanowi pierwszy ważny test skuteczności polityki makroostrożnościowej po globalnym kryzysie finansowym. Przegląd działań makroostrożnościowych pojętych w reakcji na kryzys pandemiczny wskazuje na kluczową  rolę buforów kapitałowych, w tym w szczególności bufora antycyklicznego.

Słowa kluczowe: polityka makroostrożnościowa, organy makroostrożnościowe, bufory kapitałowe, pandemia COVID-19, zarządzanie kryzysowe

Abstract

The outbreak of the COVID-19 pandemic undoubtedly constitutes a systemic event. Although its origins are not of financial nature, it has impact on the functioning of the financial system. That is why macroprudential authorities have undertook emergency actions already at the initial stage of the crisis. The aim of this article is to present and provide preliminary evaluation of the macroprudential actions taken by the European macroprudential authorities with respect to both banking and non-banking entities within the financial sector. The crisis, caused by the COVID-19 pandemic constitutes a first important test, after the global financial crisis for the effectiveness of macroprudential policy. The overview of macroprudential actions taken in response to the pandemic suggests that capital buffers, and countercyclical buffer in particular, are crucial macroprudential policy tools.

Key words: macroprudential policy, macroprudential authority, capital buffers, COVID-19 pandemic, crisis management

JEL: E58, G01, G28

Bibliografia

Akty prawne
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/59/UE z dnia 15 maja 2014 r. ustanawiająca ramy na potrzeby prowadzenia działań naprawczych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w odniesieniu do instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych oraz zmieniająca dyrektywę Rady 82/891/EWG i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/24/WE, 2002/47/WE, 2004/25/WE, 2007/36/WE, 2011/35/UE, 2012/30/UE i 2013/36/UE oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 I (UE) nr 648/2012, Dz. U. UE L 173/190 z dnia 12. 06.2014.
Komunikat Komisji Europejskiej Tymczasowe ramy środków pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki w kontekście trwającej epidemii COVID-19 (wersja skonsolidowana), 2020.
Zalecenie Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego z dnia 25 maja 2020 r. w sprawie ryzyka płynności wynikającego z wezwań do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego (ERRS/2020/6), Dz. U. UE C 238/1 z dnia 20.07.2020.
Zalecenie Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego z dnia 27 maja 2020 r. w sprawie ograniczenia podziału dochodów w czasie pandemii COVID-19 (ERRS/2020/7), Dz. U. UE C 212/1 z dnia 26.06.2020.
Zalecenie Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego z dnia 27 maja 2020 r. w sprawie monitorowania wpływu na stabilność finansową moratoriów na spłatę zadłużenia i publicznych systemów gwarancji oraz innych środków o charakterze fiskalnym podjętych w celu ochrony gospodarki realnej w związku z pandemią COVID-19 (ERRS/2020/8), Dz. U. UE C 249/1 z dnia 29.07.2020.
Zalecenie Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego z dnia 6 maja 2020 r. w sprawie ryzyka płynności w funduszach inwestycyjnych (ERRS/2020/04), Dz. U. UE C 200/1 z dnia 15.06.2020.

Komunikaty prasowe
Banco de Portugal on the macroprudential Recommendation on new credit agreements for consumers in the context of the COVID-19 pandemic, Press release, 25.03.2020.
Bank of England measures to respond to the economic shock from COVID-19, Press release, 19 March 2020.
Bank of Lithuania releases the countercyclical capital buffer requirement amid COVID-19 disruptions, Press release, 18 March 2020.
Banks may now grant amortization exemptions, Finansinspektionen, Press release, 14.04.2020.
CNB partially relaxes mortgage limits and lowers countercyclical capital buffer rate, Press release, 18.06.2020.
CNB relaxes credit ratio limits for new mortgages, Press release, 1.04.2020.
DNB temporarily lowers bank buffer requirements to support lending, DNBulletin, 23 March 2020.
European Central Bank, Macroprudential measures taken by national authorities since the outbreak of the coronavirus pandemic, 8 July 2020.
FI lowers countercyclical capital buffer to zero, Finansinspektionen, Press release, 13 March 2020.
Komunikat Komitetu Stabilności Finansowej po posiedzeniu dotyczącym nadzoru makroostrożnościowego nad systemem finansowym, 13.07.2020.
Macroprudential decision: FIN-FSA Board lowers institutions’ capital requirements, Press release, 17 March 2020.
MNB supports lending activity of banking system by releasing capital buffer requirement for systemically important banks, Press release, 1 April 2020.
National Bank of Belgium releases full countercyclical buffer, Press release, 11 March 2020.
National Bank of Bulgaria, Press release, 19 March 2020.
Statement of the Financial Stability Committee, 18 March 2020.

Opracowania i artykuły
Aikman D., Role of macroprudential policy in the Covid crisis, King’s College London, 30 April 2020.
Alberola E., Y. Arslan, G. Cheng, R. Moessner, The fiscal response to the COVID-19 crisis in advanced and emerging market economies, BIS Bulletin No 23, Bank for International Settlements, June 2020.
Aldasoro I., I. Fender, B. Hardy, N. Tarashev, Effects of COVID-19 on the banking sector: the market’s assessment, BIS Bulletin No 12, Bank for International Settlements, 7 May 2020.
Baudino P., Public guarantees for bank lending in response to the COVID-19 pandemic, FSI Briefs No 5, Bank for International Settlements, April 2020..
Benediktsdottir S., G. Feldberg, N. Liang, What macroprudential policies are countries using to help their economies through the COVID-19 crisis?, Brookings, 6 April 2020
Borio C., The prudential response to the COVID-19 crisis, Speech on the occasion of the Bank’s Annual General Meeting in Basel, Bank for International Settlements, 30 June 2020.
Carstens A., Countering COVID-19: The nature of central banks’ policy response, Opening remarks at the UBS High-level Discussion on the Economic and Monetary Policy Outlook, Zurich, 27 May 2020.
Cavallino P., F. De Fiore, Central banks’ response to COVID-19 in advanced economies, BIS Bulletin No 21, Bank for International Settlements, June 2020.
Cavallino P., F. De Fiore, Central banks’ response to COVID-19 in advanced economies, BIS Bulletin No 21, Bank for International Settlements, June 2020.
Dobrzańska A., Ł. Kurowski, Antycykliczny bufor kapitałowy jako instrument polityki makroostrożnościowej. Dotychczasowe doświadczenia w Unii Europejskiej, Bezpieczny Bank Nr 1 (74), Warszawa, 2019, s. 8-42.
Dobrzańska A., M. Kozińska, Bezprecedensowy kryzys i bezprecedensowe działania, Obserwator finansowy, 15.04.2020.
Drehmenn M., M. Farag, N. Tarashev, K. Tsatsaronis, Buffering COVID-19 losses – the role of prudential policy, BIS Bulletin No 9, Bank for International Settlements, 24 April 2020.
Ehrentraud J., R. Zamil, Prudential response to debt under COVID-19: the supervisory response, FSI Briefs No 10, Bank for International Settlements, August 2020.
European Systemic Risk Board, A Review of Macroprudential Policy in the UE in 2019, April 2020.
France lets banks release capital buffer to keep up lending, Reuters, 18 March 2020.
Huang W., E. Takats, The CCP-bank nexus in the time of COVID-19, BIS Bulletin No 13, Bank for International Settlements, 11 May 2020.
Joint Committee Report on Risks and Vulnerabilities in the EU financial system, September 2020.
Joosen, B. P. M., Balancing macro- and microprudential powers in the SSM during the COVID-19 crisis, [w]: Pandemic Crisis and Financial Stability ed. C. v. Gortsos, W-G Ringe, European Banking Institute, 2020, s. 339 – 360.
Munoz, M. A., Macroprudential policy and COVID-19: Restrict dividend distributions to significantly improve the effectiveness of the countercyclical capital buffer release, VOXeu, 3 July 2020.
Przerywacz A., Banki centralne w marcu – pierwsze starcie z pandemią, Obserwator Finansowy, 22.05.2020.
Restoy F., Central banks and financial stability: A reflection after the COVID-19 outbreak, Occasional Paper No 16, Financial Stability Institute, BIS, August 2020.
Svoronos J-P., R. Vrbaski, Banks’ dividends in COVID-19 times, FSI Briefs, No 6, Bank for International Settlements, May 2020.