Bezpieczny Bank nr 3 (72) 2018, s. 121-141
https://doi.org/10.26354/bb.6.3.72.2018
Krzysztof Kil
Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
Determinanty płynności finansowej banków spółdzielczych w Polsce w perspektywie pokryzysowej
Determinants of the Polish Cooperative Banks Financial Liquidity in the Post-Crisis Perspective
Streszczenie
Celem przedstawionych w artykule badań była identyfikacja determinant płynności finansowej banków spółdzielczych w Polsce w latach 2008–2016. Dokonano tu przeglądu pokryzysowych regulacji w obszarze płynności finansowej banków oraz omówiono dostępne w literaturze wyniki badań determinant płynności finansowej banków. Poprzez badanie panelowe, obejmujące 350 banków spółdzielczych działających w Polsce (funkcjonujących w ramach zrzeszenia BPS SA), wykazano, że poziom ich krótkoterminowej płynności finansowej uzależniony jest m.in. od poziomu koncentracji rynku bankowego, rynkowej krótkoterminowej stopy procentowej, polityki depozytowej, wskaźników rentowności i wypłacalności oraz aktywnej polityki kredytowej. W przypadku długoterminowej płynności finansowej udowodniono, że na jej poziom wpływają m.in. dynamika PKB w regionie działania (dla dużych banków) i poziom współczynnika wypłacalności (dla małych i średnich banków). Dla obu typów płynności istotne okazały się także: wielkość banku, poziom NPL oraz udział aktywów pracujących w aktywach ogółem.
Słowa kluczowe: banki spółdzielcze, płynność finansowa, regulacje bankowe, Polska
Abstract
The aim of the study presented in the article is to identify determinants of the financial liquidity of the Polish cooperative banks between 2008 and 2016. The author characterizes post-crisis regulations concerning financial liquidity of banks’ and presents the review of research results available in the literature regarding financial liquidity determinants of banks. The panel data research applied by the author includes 350 cooperative banks operating in Poland (being a part of the BPS SA association). The research shows that the level of banks short-term financial liquidity depends, among others, on the level of banking sector concentration, the market short-term interest rate, deposit policies, profitability, solvency ratios, and active credit policies. In the case of long-term financial liquidity, it has been proved that its level is influenced by GDP dynamics in the region of operations (for large banks) and the capital adequacy ratio (for small and medium-sized banks). The following factors were also significant for both types of liquidity: the size of the bank, the NPL level and the working assets share in total assets.
Key words: cooperative banks, financial liquidity, bank regulation, Poland
Bibliografia
Al-Harbi A., Determinants of banks liquidity: evidence from OIC countries, “Journal of Economic and Administrative Sciences”, nr. 33, 2017.
BIS, Basel III: the Liquidity Coverage Ratio and liquidity risk monitoring tools, 2013.
BIS, Principles for Sound Liquidity Risk Management and Supervision, 2008.
Blundell R.W., Bond S.R., Initial conditions and moment restrictions in dynamic panel model data models, „Journal of Econometrics”, nr. 87, 1998.
Bologna P., Structural Funding and Bank Failures: Does Basel 3 Net Stable Funding Ratio Target the Right Problem? “Journal of Financial Services Research”, nr 47, 2016.
Bonfim D., Kim M., Liquidity risk in banking: is there herding?, “European Banking Center Discussion Paper”, 2012.
Bonner C., van Lelyveld I., Zymek R., Banks’ Liquidity Buffers and the Role of Liquidity Regulation, “Journal of Financial Services Research”, 2015, nr 48.
Cucinelli D., The Determinants of Bank Liquidity Risk within the Context of Euro Area, “Interdisciplinary Journal of Research in Business”, nr 10, 2013.
Dańska-Borsiak B., Dynamiczne modele panelowe w badaniach ekonomicznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2011.
DeYoung R., Jang K.Y., Do banks actively manage their liquidity?, „Journal of Banking and Finance”, 2016, nr 66.
Diamond D., Dybvig P., Bank runs, deposit insurance, and liquidity, „Journal of Political Economy”, 91(3), 1983.
Diamond W., Kashyap A., Liquidity Requirements, Liquidity Choice and Financial Stability, „NBER Working Paper Series”, nr 22053, 2016.
Dinger V., Do foreign-owned banks affect banking system liquidity risk?, “Journal of Comparative Economics”, nr 37 (4), 2009.
Flotyński M., Wskaźnik stabilnego finansowania netto (NSFR) a zmiany w strukturze aktywów i pasywów banków, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach”, nr 325, 2017. Hoerova M, Mendicino C., Nikolov K., Schepens G., Van den Heuvel S., Benefits and costs of liquidity regulation, „ECB Working Paper Series”, nr 2169, 2018.
Horváth R., Seidler J., Weill L., Bank Capital and Liquidity Creation: Granger-Causality Evidence, “Journal of Financial Services Research”, nr 45 (3), 2014.
Jenkinson N., Strengthening regimes for controlling liquidity risk, Euro Money Conference on Liquidity and Funding Risk Management, 2008.
Kil K., Ryzyko płynności i wypłacalność banku, [w:] Bankowość dla Praktyków: Europejski Certyfikat Bankowca EFCB 3E, ZBP, Warszawa 2017.
Kil K., Stabilność finansowa banków spółdzielczych w Polsce w świetle pokryzysowych zmian regulacyjnych, Poltext, Warszawa 2018.
KNF, Informacja o sytuacji banków spółdzielczych i zrzeszających w 2017 r., Warszawa 2018.
KNF, Raport o sytuacji banków w 2017 r., Warszawa 2018.
Kozłowski Ł., Banki spółdzielcze a deponenci. Empiryczna analiza oddziaływań dyscyplinujących, Poltext, Warszawa 2016.
Lepczyński B., Konsekwencje wprowadzenia bazylejskich standardów w zakresie płynności dla polskich banków, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia”, nr 59, 2013.
Marcinkowska M., Wdowiński P., Flejterski S., Bukowski S., Zygierewicz M., Wpływ regulacji sektora bankowego na wzrost gospodarczy – wnioski dla Polski, „Materiały i Studia”, nr 305, Warszawa 2014.
Matz L., Neu P., Liquidity Risk Measurement and Management: A Practitioner’s Guide to Global Best Practices, J Wiley, Singapore 2007.
Moore W., How do financial crises affect commercial bank liquidity? Evidence from Latin America and the Caribbean, 2009.
Niedziółka P., Analiza potencjalnych korzyści oraz negatywnych konsekwencji wdrożenia norm LCR oraz NSFR w warunkach europejskich, „Kwartalnik KES Studia i Prace”, nr 3, t. 1, Warszawa 2015.
Niedziółka P., Skorygowany o ryzyko kredytowe pomiar płynności banku jako narzędzie wsparcia procesu zarządzania stabilnością finansową, „Problemy Zarządzania”, vol. 12, nr 4 (48), t. 1/2014.
Olszak M., Świtała F., Mikro- i makroostrożnościowe standardy płynności banków i ich skutki, „Problemy Zarządzania”, nr 72, cz. 1, 2018, s. 117.
Roman A., Sargu A. C., The Impact of Bank-specific Factors on the Commercial Banks Liquidity: Empirical Evidence from CEE Countries, „Procedia Economics and Finance”, Vol. 20, 2015.
Singh A., Sharma A. K., An empirical analysis of macroeconomic and bank-specific factors affecting liquidity of Indian banks, “Future Business Journal” , nr 1, 2016.
Verbeek M., A guide to modern econometrics, John Wiley and Sons, Chichester 2000.
Vodova P., Determinants of commercial banks’ liquidity in Poland [w:] Proceedings of 30th International Conference Mathematical Methods in Economics, J. Ramík, D. Stavárek (red.), Silesian University in Opava, Karviná 2012.
Vodová P., Liquidity Ratios of Polish Commercial Banks, „European Financial and Accounting Journal”, Vol. 8, Iss. 3-4.
Wójcik-Mazur A., Szajt M., Determinants of Liquidity Risk in Commercial Banks in the European Union, “Argumenta Oeconomica”, 2015, nr 2 (35).
Akty prawne
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz.U. 1997 nr 140 poz. 939 ze zm.), tekst jednolity: Dz.U. 2017 poz. 1876
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (Dz. Urz. UE L 176/1)
Rozporządzenie Delegowane Komisji (UE) 2015/61 z dnia 10 października 2014 r. uzupełniające Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 w odniesieniu do wymogu pokrycia wypływów netto dla instytucji kredytowych.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi, zmieniająca dyrektywę 2002/87/WE i uchylająca dyrektywy 2006/48/WE oraz 2006/49/WE (Dz. Urz. UE L 176/338).
Uchwała Nr 386/2008 Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 17 grudnia 2008 r. w sprawie ustalenia wiążących banki norm płynności (zastępująca uchwałę nr 9/2007 KNB).
Źródła internetowe
https://www.eba.europa.eu/documents/10180/2087449/CRDIV_CRR+Basel+III+Report+monitoring+exercise+-+June+2017.pdf.
https://ec.europa.eu/finance/bank/docs/regcapital/crr-crd-review/161123-proposal-amending-regulation_en.pdf
Pełny tekst artykułu w pdf:
