Ustawa z dnia 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji (Dz.U. z 2017 r. poz. 1937, z późn. zm.) a także jej nowelizacja z dnia 17 stycznia 2019 r. (Dz. U. poz. 326) wprowadziła szereg zmian, które są istotne z punktu widzenia instytucji finansowych objętych obowiązkowym systemem gwarantowania lub wobec których można przeprowadzić przymusową restrukturyzację.
W zakresie gwarantowania depozytów – w ślad za dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/49/UE z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie systemów gwarancji depozytów – w nowej ustawie w szczególności:
- zmieniono definicję deponenta (od 9 października 2016 r. m.in. wyłączono jednostki samorządu terytorialnego oraz wprowadzono szczególne regulacje dla klientów domów maklerskich, a także zostały zmienione rozwiązania w zakresie gwarantowania środków zgromadzonych na rachunkach powierniczych, zaś od 7 marca 2019 r. uzupełniono definicję o rady rodziców), co skutkowało zmianami w systemach wyliczania,
- zmieniono zasady wyznaczania składek na fundusze gwarancyjne wprowadzając jako podstawę wartość środków gwarantowanych w danej instytucji oraz uzależniając składki od poziomu ryzyka danej instytucji (Europejski Urząd Nadzoru Bankowego, zgodnie z art. 13 ust. 3 dyrektywy, wydał natomiast wytyczne w sprawie metod wyliczania składek na rzecz systemu gwarancji depozytów),
- wprowadzono możliwość wnoszenia części składek w formie zobowiązań do zapłaty, przy jednoczesnym stopniowym wygaszeniu obowiązku tworzenia funduszu ochrony środków gwarantowanych,
- wprowadzono możliwość pobierania składek nadzwyczajnych w sytuacji, gdy środki zgromadzone ex-ante w systemie gwarantowania okazałyby się niewystarczające,
- od 9 października 2016 r. wyłączono spod obowiązkowego systemu gwarantowania depozytów Bank Gospodarstwa Krajowego (bank państwowy, nieposiadający zdolności upadłościowej), a od 7 marca 2019 r. banki hipoteczne (co do zasady nieprowadzące działalności depozytowej).
Ustawa nakłada również na podmioty szereg obowiązków wynikających z implementacji do polskiego systemu prawnego rozwiązań z zakresu przymusowej restrukturyzacji określonych w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/59/UE z dnia 15 maja 2014 r. ustanawiającej ramy na potrzeby prowadzenia działań naprawczych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w odniesieniu do instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych (…), w szczególności obowiązek:
- przekazywania do Funduszu informacji niezbędnych do realizacji nowych zadań,
- prowadzenia rejestru instrumentów finansowych,
- udzielania Funduszowi niezbędnego wsparcia przy opracowaniu planów przymusowej restrukturyzacji,
- wnoszenia składek na fundusze przymusowej restrukturyzacji,
- realizacji zaleceń Funduszu mających na celu usunięcie okoliczności uniemożliwiających lub utrudniających przeprowadzenie przymusowej restrukturyzacji,
- utrzymywania określonego przez Fundusz minimalnego poziomu funduszy własnych i zobowiązań podlegających umorzeniu lub konwersji (tzw. MREL).
W związku z wprowadzeniem do porządku prawnego mechanizmu przymusowej restrukturyzacji Fundusz zaprzestał realizacji zadań związanych z udzielaniem gwarancji rekapitalizacyjnej, a środki funduszu stabilizacyjnego zasiliły fundusz przymusowej restrukturyzacji banków.
Fundusz nadal będzie mógł udzielać pomocy lub wsparcia w procesach restrukturyzacji spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych.
